مهندسی طلاسازی

مقدمه

مهندسی طلاسازی ؛ یکی از تکنیک ها و تخصص هایی است که با ایجاد پیوند میان بخشهای متعدد علوم متنوع مانند : متالورژی ؛ زمین شناسی ؛ شیمی ؛ فیزیک ؛ هنر؛ و دیگر علوم و مهارتها؛ به خلق و ایجاد آثار چشم نواز و گرانبهایی میپردازد که هریک از این اثرها ؛ توانایی ؛ تجربه ؛ دانش و مهارت خالق خویش را نمایان میسازد.

از اکتشاف معادن و کاوش عنصر طلا در درون زمین ؛ تا استخراج و پالایش ؛

از ذوب ؛ آلیاز سازی و ریخته گری گرفته  تا نوردکاری و ایجاد مقاطع گوناگون ؛

از ایجاد فرم های هندسی تا طراحی های دستی ؛ دو بعدی و سه بعدی ؛

از برشکاری و ساخت قطعات و ترکیب آنها از فلز طلا تا ایجاد شکل و محصول نهایی و ایجاد روکش با رنگهای متنوع و زیبا ؛ رد پای علوم و شاخه های متعدد آنها مشهود است.

شاخه مهندسی طلاسازی و یا به بیان ساده تر ؛ طلاسازی ؛ مفهوم کلی از علوم و تخصص های یاد شده می باشد که با پیشرفت دانش ؛ گسترش خود را بر پهنه ی زندگی تجملاتی بشر مسجل نموده و همواره به روز گردیده است.

امروزه ماشینها و دستگاه های متعددی به یاری این صنعت و هنر باستانی آمده اند تا دامنه ی کاری این حرفه را عریض تر نموده و از طریق ایجاد مواردی چون سهولت کار ؛ دقت بالا ؛ عملکرد سریع و… یارای خلاقیت و توانایی های فعالان این بخش باشند.

در ادامه ی این مقاله سعی شده تا ردپای هریک از علوم و نقش آنها در تکنیکهای متعدد طلاسازی بطور اجمالی معرفی و بررسی گردند.

همچنین در مورد ابزار ها و ماشینهای به روز در این صنعت و نحوه ی فعالیت آنها توضیحاتی داده خواهد شد.

1)نقش دانش زمین شناسی در صنعت طلا

زمین شناسی از علوم پایه ای و لزومی ترین دانش در زمینه ی اکتشاف و استخراج طلا می باشد که در پیوند با علم شیمی و نمود آن بصورت دانش ژيوشیمی ، با ایجاد آزمایشات شیمیایی متعدد و قبل از ان ، نمونه برداری های منطقه ای ، از وجود فلز طلا در مناطق مختلف زمین پرده برداری نموده و میزان این فلز زرد را تخمین میزند.

از ارتباط بیهنجاری با تکتونیک منطقه ای و نوع گسلهای برشی یک منطقه و نیز الگوهای ژيوشیمیایی مناطق پتانسیلدار طلا و بسیاری کلیدهاو روشهای  متعدد ، دانش زمین شناسی در بهره برداری فلز یاد شده به کمک بشریت شتافته است

2)نقش دانش فیزیک در صنعت طلا و طلاسازی

دانش فیزیک با ظرفیت گسترده و دارا بودن شاخه های متعدد در زمینه های گوناگون صنعت و زندگی بشر رد پای مستحکم و کاربردی در صنعت طلاسازی از خود بجای گذاشته است.

یکی از شواهد و آثار ابتدایی فیزیک در صنعت طلا و جواهر سازی هنگام تولید محصول و در زمان ذوب و ریخته گری پارامتر دما و نقطه ی ذوب و نقطه ی جوش مذاب میباشد.

از ایجاد تغییر حالت های مختلف در فلزات به وسیله ی پارامترهایی که علم فیزیک انها را تعریف مینماید؛ نظیر حرارت ‍‍‍‍. دمای ذوب نقطه ی ذوب نقطه ی جوش فلزمذاب دمای انجماد چگالی  تا علت تغییرات خواص فیزیکی  فلز تحت اثر شرایط و نیروهای مختلف همگی بصورت یک نیاز در آگاهی فرد طلاساز پدیدار است و یک طلاساز بایستی از ماهیت فیزیکی و رفتار حداقل فلز طلا در شرایط مختلف آگاهی داشته باشد.

بطور مثال : با عدم آگاهی از میزان درجه حرارت فلز طلا در زمان ذوب و رسیدن آن به نقطه ی جوش ؛ ریخته گری این فلز با مشکل مواجه شده و در نهایت در پروسه های بعدی تولید نظیر نورد کاری یا ورق کاری و یا ایجاد کشش در مقاطع ؛ ترک ها و ناهنجاریهایی ایجاد میشود که به لحاظ اقتصادی و ساعت کاری طی شده در زمان شروع تولید تا عمل آوری محصول ؛ مقرون به صرفه نخواهد بود.

نگارنده : پیمان امانتکار

طراح و سازنده طلا و جواهر